Wielkanoc w Polsce

Wielkanoc to jedno z najstarszych i najważniejszych świąt chrześcijańskich obchodzonych w Polsce. Tajemnica tego święta związana jest ze zmartwychwstaniem Jezusa Chrystusa. Wielkanoc jest obchodzona nie tylko przez kościół katolicki, ale także i przez prawosławie. Wokół zmartwychwstania Pana Jezusa skupiona jest cała liturgia wielkanocna, adoracja w Wielki Czwartek i nabożeństwa Wielkiego Piątku.

Szczególnie ważnym okresem przed Wielkanocą jest Wielki Post. To, ile trwa i kiedy kończy się Wielki Post uzależnione jest z datą kościelnej pełni księżyca. Jest to tak zwana wiosenna pełnia księżyca, która jest datą przejętą z kalendarza hebrajskiego. Wielkanoc jest zatem świętem ruchomym i może wypaść najwcześniej w dniu 22 marca, a najpóźniej 25 kwietnia. Data ta wyznacza również okres świąt wielkanocnych. Ustalenie to zostało przyjęte w czasie Soboru Nicejskiego w 325 roku.

Ostatni tydzień Wielkiego Postu nosi nazwę Wielkiego Tygodnia i obejmuje Wielki Czwartek, Wielki Piątek, Wielką Sobotę oraz Niedzielę Zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. Dni te znane są w kościele katolickim jako Triduum Paschalne. W Wielką Sobotę odbywa się święcenie pokarmów w kościołach w całej Polsce. Bardzo ważne jest także dekorowanie Grobu Pańskiego.

Znaczącą częścią obchodów świąt wielkanocnych jest rezurekcja w Sobotę i Niedzielę. Msza rezurekcyjna jest niezwykle uroczystym nabożeństwem, które odprawiane jest na ogół w połączeniu z procesją. Jego celem jest niesienie całemu światu wspaniałej wiadomości o Zmartwychwstaniu Jezusa Chrystusa. Procesja rezurekcyjna w większości katolickich kościołów odprawiana jest wcześnie rano i połączona jest z wystawieniem Najświętszego Sakramentu do adoracji.

Wielka Niedziela wyznacza pierwszy dzień okresu wielkanocnego i czasu nazywanego oktawą wielkanocną. Okres ten rozpoczyna się wigilią wielkanocną, a kończy niedzielą Zesłania Ducha Świętego. Oktawa wielkanocna to okres ośmiu dni i kończy się w niedzielę Miłosierdzia Bożego.

Z obchodami świąt wielkanocnych w Polsce związanych jest wiele różnych tradycji ludowych. Część zwyczajów wywodzi się ze słowiańskiego święta Jarego. Są to takie tradycje, jak dzielenie się jajkiem podczas świątecznego śniadania w Wielką Niedzielę, przygotowywanie palmy wielkanocnej czy ozdabianie pisanek. Święta Wielkanocne to również wierszyki na Lany Poniedziałek oraz zabawy wielkanocne z jajkiem.

Najbardziej znanym zwyczajem jest jednak przygotowywanie świątecznego śniadania wielkanocnego. Typowe potrawy na wielkanocne śniadanie to: żurek staropolski z białą kiełbasą, dania przyrządzane z jajek oraz ciasta: mazurki i babki.